Veelgestelde vragen en antwoorden

De asielzoekerscentra in Nederland zitten overvol. De rijksoverheid vraagt alle gemeenten om mee te werken aan een oplossing voor dit probleem. Om gemeenten in de toekomst te dwingen hun aandeel in de opvang te leveren, werkt de regering aan de zogenaamde ‘spreidingswet’. Dat betekent dat ook in onze regio opvang moet komen.  

Als gemeente willen wij onze verantwoordelijkheid nemen en een eerlijke bijdrage leveren aan een fatsoenlijke opvang van asielzoekers in ons land, maar wel onder onze eigen voorwaarden. We vinden het belangrijk om zoveel mogelijk zelf te bepalen wat er in onze gemeente gebeurt op het gebied van asielopvang. Om de regie te houden bieden we deze plek daarom nu aan bij het COA en zijn we van plan een overeenkomst te sluiten. In plaats van wachten tot de rijksoverheid een locatie aanwijst.

In Zevenbergen willen we ruimte bieden aan een mogelijke opvanglocatie met maximaal 200 plekken aan de Schansdijk. De gemeenteraad beslist uiteindelijk of de opvanglocatie er komt. Het COA (Centraal Orgaan opvang asielzoekers) bouwt deze locatie en zal de opvanglocatie ook gaan beheren. In de opvanglocatie willen we de mogelijkheid bieden om kansrijke asielzoekers op te vangen die asiel hebben aangevraagd in Nederland. Het is ook mogelijk dat er statushouders (asielzoekers die een verblijfsvergunning hebben gekregen) worden opgevangen die wachten op een woning in de gemeente waaraan zij gekoppeld zijn. Dat kan de gemeente Moerdijk zijn, of een andere gemeente (liefst in de regio, maar dat is niet altijd zo).

Vluchtelingen zijn mensen die, bijvoorbeeld door oorlog in hun land, vrezen voor hun leven en daarom hun land ontvluchten.

Vluchtelingen die asiel aanvragen heten asielzoekers. Vaak vraagt iemand asiel aan omdat iemand vreest voor vervolging vanwege ras, nationaliteit, godsdienst, politieke overtuiging of omdat iemand tot een bepaalde sociale groep behoort. Asielzoekers worden tijdens de behandeling van hun asielaanvraag opgevangen in asielzoekerscentra (azc’s).

Zodra zij een verblijfstatus krijgen in Nederland, worden ze statushouders genoemd. Vanaf dat moment hebben ze ook recht op een woning in Nederland.

Kansrijke asielzoekers zijn asielzoekers waarvan de verwachting is dat ze een asielstatus zullen krijgen. Bijvoorbeeld omdat er in hun land een oorlog woedt.

Het COA heeft te weinig opvangplekken, omdat de instroom van asielzoekers nu erg hoog is. En omdat te weinig statushouders kunnen verhuizen van de asielzoekerscentra (azc’s) naar woningen door de krapte op de woningmarkt. Om aan de wettelijke taak te kunnen voldoen om asielzoekers op te kunnen vangen, worden er naast de azc’s extra opvanglocaties ingericht: de tijdelijke opvang. Daarnaast is er de crisisnoodopvang. Dit is kortdurende opvang van asielzoekers in accommodaties die het Rijk normaal inzet voor burgeropvang bij incidenten, rampen of crises. Denk aan sporthallen of tentenkampen.

Aan de Schansdijk in Zevenbergen komt een tijdelijke opvanglocatie voor de duur van maximaal 15 jaar.

Het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) zorgt voor de opvang en begeleiding van asielzoekers in Nederland tijdens de asielprocedure. Dit houdt in dat het COA zorgt voor huisvesting vanaf het moment dat de asielzoeker asiel aanvraagt in Nederland, tot aan het moment dat de asielzoeker Nederland moet verlaten of een verblijfsvergunning krijgt.

Bezoek voor meer informatie de website van het COA. Het COA is straks verantwoordelijk voor het beheer van de opvanglocatie aan de Schansdijk.

De mensen die in de opvang verblijven, hebben dezelfde rechten en plichten als ieder ander in Nederland als het aan komt op bewegingsvrijheid. Ze mogen zich dus vrij bewegen in de gemeente. Het COA kent huisregels, bewoners krijgen deze in hun eigen taal uitgereikt. En ze krijgen uitleg over rechten, plichten en omgangsvormen in Nederland. De mensen zijn zelf verantwoordelijk voor het bijhouden van hun eigen leefomgeving. Leerplichtige kinderen volgen onderwijs.

Daarnaast hebben volwassenen gesprekken met onder meer de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) en VluchtelingenWerk. Ze bereiden zich met programma’s en/of vrijwilligerswerk voor op hun toekomst. Dat kan zowel op als buiten de locatie zijn. Met organisaties en partijen in de omgeving zoekt het COA naar een zinvolle tijds- en dagbesteding. Asielzoekers mogen als hun asielaanvraag langer dan een half jaar in behandeling is, ook betaald werk doen. Dit mag dan maximaal 24 weken per jaar. Wie werkt, moet een eigen bijdrage betalen voor de kosten van de opvang.

In principe krijgen alle asielzoekers leefgeld om zelf boodschappen te doen en te koken. Tenzij ze op een locatie verblijven waar niet gekookt kan worden, dan krijgen ze eten van het het COA. Dat laatste is eigenlijk alleen het geval op (crisis)noodopvanglocaties waar geen keukens zijn/ geplaatst kunnen worden.

Alle kinderen in Nederland hebben recht op onderwijs. Ook kinderen van asielzoekers gaan zo snel mogelijk naar school. In ieder geval binnen 3 maanden nadat ze in Nederland zijn aangekomen. Gemeenten zorgen voor het onderwijs aan leerplichtige kinderen. Het COA werkt nauw samen met gemeenten en scholen.

De opvang van vluchtelingen is een verplichting die we als land zijn aangegaan door ondertekening van internationale verdragen en door Europese en nationale wetgeving. Aan die verplichting moeten we met elkaar, als land, invulling geven. We vinden het als gemeente onze verantwoordelijkheid om opvang te gaan bieden aan asielzoekers.

Bij een vraagstuk als opvang van asielzoekers past het dat het gemeentebestuur verantwoordelijkheid neemt en een belangenafweging maakt tussen het algemeen belang en de belangen van omwonenden en inwoners. Het college heeft dit zorgvuldig gedaan en bespreekt dit met de gemeenteraad. Uiteraard gaan we ook met omwonenden, inwoners en andere belanghebbenden in gesprek en staan alle reguliere (juridische) middelen open om meningen kenbaar te maken. Dit kon bijvoorbeeld door in te spreken tijdens de commissievergadering van 11 mei 2023 en de bezwarenprocedure tegen de vergunning die moet worden afgegeven.”

Het klopt dat er de afgelopen jaren meer aanvragen van asielzoekers zijn toegekend. Dat heeft een aantal redenen. Het komt aan de ene kant omdat er veel asielzoekers zijn uit landen die zo onveilig zijn dat de aanvragers meestal mogen blijven. Aan de andere kant komt het ook omdat de overheid moet bewijzen dat een aanvraag niet klopt. Ook dat zorgt voor meer toegekende aanvragen. Daarnaast kunnen er geen asielzoekers worden teruggestuurd naar landen waar zij hun eerste asielaanvraag deden als daar de opvang niet op orde is. Los van het feit dat er relatief veel aanvragen worden goedgekeurd, is het ook de verwachting dat de instroom van asielzoekers hoog blijft. Er worden zowel veel nieuwe aanvragen verwacht uit onveilige gebieden, maar ook asielzoekers die voor gezinshereniging komen. Terwijl iemand’s asielprocedure loopt, heeft diegene recht op opvang.

Al met al blijft de behoefte aan fatsoenlijke opvangplekken hoog. De opvanglocatie in Moerdijk is daarom – net als op andere plekken – hard nodig.

In Nederland zijn de afgelopen jaren (procentueel) meer vergunningen afgegeven dan in andere landen. Dat komt deels omdat er veel asielaanvragen zijn uit onveilige gebieden, deels omdat de overheid moet bewijzen of iemand’s aanvraag terecht is, en deels omdat mensen niet kunnen worden teruggestuurd naar een land waar de asielopvang niet op orde is. Dat betekent niet automatisch dat er aanvragen onterecht worden toegekend. Maar door de achterstanden bij het verwerken van asielaanvragen duurt het wel langer dan wenselijk voordat duidelijk is of iemand in Nederland mag blijven. Dat betekent dat er ook asielzoekers in de opvang zitten die uiteindelijk níet mogen blijven (veelal uit ‘veilige landen’). De rijksoverheid heeft inmiddels maatregelen aangekondigd om aanvragen vanuit ‘veilige landen’ sneller te beoordelen, zodat deze aanvragers ook weer sneller uitgezet kunnen worden. Ook wil de rijksoverheid dat asielzoekers gaan bewijzen dat hun verhaal klopt, in plaats van dat de overheid moet bewijzen dat hun verhaal níet klopt.

Nee nog niet. Op 11 mei 2023 om 20.30 uur sprak het college met de gemeenteraad over de opvanglocatie. Het college vroeg wat de gemeenteraad van de plannen voor een opvanglocatie aan de Schansdijk vindt en welke aandachtspunten de raad heeft. Het was een openbare bijeenkomst die ook online te volgen was en is terug te kijken via de website Bestuurlijke Informatie. Zie ook de informatie over de bijeenkomsten. Als de gemeenteraad achter het idee staat, kan het college verder met de uitwerking. Uiteindelijk hakt de gemeenteraad definitief de knoop door. Naar verwachting gebeurt dat vóór de zomer.

Na een positief besluit van de gemeenteraad, schatten wij in dat het nog ongeveer twaalf maanden duurt voordat de opvanglocatie klaar is. Het COA moet eerst een vergunningsaanvraag indienen. Daarvóór spreken we uiteraard ook met omwonenden. Tegen de vergunningverlening kunt u, als u dat zou willen, bezwaar maken.

Wij gaan met het COA (Centraal Orgaan opvang asielzoekers) afspreken dat de locatie maximaal 15 jaar blijft.

De mogelijke opvanglocatie aan de Schansdijk ligt ten noorden van de drie woontorens voor Oekraïners.

Het terrein aan de Schansdijk is eigendom van de gemeente. Omdat in de verkenning al werd gekeken naar tijdelijke huisvesting en onlangs al de torens voor de Oekraïneopvang zijn geopend kan het gebied snel verder ontwikkeld worden. Het COA kan hier na vergunningverlening relatief snel units plaatsen. Daarnaast is het een heel groot terrein waar voldoende ruimte is en is het op loopafstand van het centrum.

De asielzoekerscentra zitten overvol. Dit komt doordat er meer asielzoekers naar Nederland komen. De belangrijkste reden is echter het grote woningtekort in Nederland. Hierdoor zitten er ruim 12.000 statushouders (mensen met een verblijfsvergunning) in reguliere asielzoekerscentra, die eigenlijk al moeten uitstromen naar woningen in gemeenten. Maar die zijn er niet of onvoldoende. Daarom is het COA druk bezig met het zoeken naar nieuwe opvanglocaties. Deze worden door heel het land gezocht. Elke gemeente wordt verwacht hieraan bij te dragen.

Door de bouw van de huisvesting voor Oekraïners is hier al over nagedacht. Het is de bedoeling om de weg deze zomer nog geschikter te maken. De weg vanaf de opvanglocatie tot aan de provinciale weg N285 wordt opnieuw geasfalteerd en verbeterd. Bovendien komt er onder andere een vrij liggend wandelpad.

Dat is nog niet duidelijk. Het COA overweegt nu een gebouw met twee woonlagen en een apart gebouw met algemene voorzieningen. Ook komen er buitenvoorzieningen.

Er is ruimte voor 300 Oekraïense ontheemden en maximaal 200 asielzoekers.

De ontwikkeling noordelijke randweg Zevenbergen heeft geen invloed op te realiseren tijdelijke woningen aan de Schansdijk en andersom heeft de realisatie van de tijdelijke woningen ook geen impact op de aanleg van de randweg. Ten aanzien van de randweg is afgelopen tijd onderzocht welke maatregelen ervoor kunnen zorgen dat er geen toename van stikstofneerslag is in de Natura 2000-gebieden ten gevolge van de werkzaamheden. Dit is mogelijk door onder meer de inzet van machines die veel minder stikstof uitstoten, intern salderen en door wijzigingen in de fasering.
De gunning van de realisatie van de weg aan de aannemer kan nu naar verwachting voor de zomer plaatsvinden. Na voorbereidende werkzaamheden (onderzoek en ontwerp) door de aannemer kan het werk aan de weg zelf naar verwachting in de zomer van 2024 starten. In juni 2027 is de oplevering van de weg gepland.

De gemeente is bij de direct omwonenden van de locatie (aan de Schansdijk in Zevenbergen) 2 mei ’s ochtends persoonlijk langsgegaan om een brief te overhandigen en hen uit te nodigen voor een besloten informatieavond. Voor de direct omwonenden is de impact immers het grootst, en met hen willen we daarom als eerste in gesprek. De overige inwoners van Zevenbergen hebben 2 mei een brief per post ontvangen met een aankondiging van een inloopbijeenkomst op 15 mei tussen 19.00 en 21.00 uur in het gemeentehuis.

• 11 mei, 20.30 uur: Openbare raadscommissie
  Openbare raadscommissie in het gemeentehuis in Zevenbergen. Het college vroeg wat de gemeenteraad van de plannen voor een opvanglocatie aan de Schansdijk vindt en welke aandachtspunten de raad heeft. Het was een openbare bijeenkomst die ook online te volgen was en is terug te kijken via de website Bestuurlijke Informatie. Er was de mogelijkheid om in te spreken na aanmelding. Zie ook de informatie over de bijeenkomsten.
• 15 mei, tussen 19.00 – 21.00 uur: Inloopbijeenkomst inwoners
  De bijeenkomst was bedoeld voor inwoners en bedrijven uit de gemeente. U kon uw vragen stellen aan onder andere het COA, de politie en de gemeente.
• 23 mei, 19.30 uur: Raadsinformatiebijeenkomst
  Informatiebijeenkomst voor de gemeenteraad. De bijeenkomst is toegankelijk voor publiek. U kunt geen vragen stellen of inspreken.

Wij kunnen ons voorstellen dat u over dit plan vragen heeft of bedenkingen. Op deze website staat al veel informatie. Ook nodigen we u uit voor een inloopbijeenkomst op 15 mei in het gemeentehuis. De bijeenkomst is bedoeld voor inwoners en bedrijven uit de gemeente. U bent welkom tussen 19.00 en 21.00 uur op het moment dat het u uitkomt. U kunt uw vragen stellen aan onder andere het COA, de politie en de gemeente. Kunt u niet aanwezig zijn bij de bijeenkomst en heeft u toch een vraag, neem dan gerust contact op met de gemeente via nummer 14 0168 of via mail asielopvang@moerdijk.nl. We proberen u direct / zo snel mogelijk antwoord te geven. Als uw vraag wat meer uitzoekwerk met zich meebrengt, kan het soms wat langer duren voordat u een reactie krijgt.

Het COA zet na ingebruikname van de locatie een omwonendenoverleg op voor regulier overleg met de omgeving. Tijdens deze overleggen wordt onder meer besproken hoe het gaat, wat de omgeving opvalt en waar meer (of minder) aandacht voor zou moeten zijn. Deze overleggen zijn bedoeld om met de meest belanghebbenden goed en constructief contact te hebben en te houden voor de duur van de opvang. Voor deze reguliere overleggen worden ook altijd de gemeente en de wijkagent uitgenodigd. Daarnaast is de opvanglocatie 24 uur per dag telefonisch bereikbaar voor vragen en of opmerkingen. U kunt zich voor dit overleg aanmelden tijdens de bijeenkomsten.

We doen wat we kunnen om te zorgen dat de opvang iedereen zo prettig mogelijk verloopt: voor zowel de asielzoekers als de omgeving. Laat het ons vooral weten als er zaken beter kunnen.

Mocht u belangstelling hebben om actief te worden als vrijwilliger, stuur dan een mail naar asielopvang@moerdijk.nl. 

Wilt u op de hoogte blijven? Geef uw e-mailadres dan door via het contactformulier. Wij sturen u dan een e-mail rondom belangrijke ontwikkelingen.

Op de website van het COA staat veel informatie. Lees bijvoorbeeld maar eens:

• Website COA: asielopvang in de buurt
• Website COA: hoe werkt asiel in Nederland
• Website COA: feiten en fabels

U kunt ook contact met ons opnemen via asielopvang@moerdijk.nl.

Ja. We vangen sinds maart 2022 Oekraïense ontheemden op. Eerst in verschillende gemeentelijke opvanglocaties. Het afgelopen jaar zijn aan de Schansdijk in Zevenbergen drie woontorens voor Oekraïners gebouwd. Daar komt nu centraal de opvang van Oekraïense ontheemden.

Tussen juli en oktober 2022 zijn in Zevenbergen in een crisisnoodopvang circa 85 asielzoekers opgevangen.

Asielzoekerscentra zijn bedoeld voor mensen die hun land van herkomst zijn ontvlucht en in Nederland een asielaanvraag hebben gedaan. Mensen die in Nederland mogen blijven (statushouders), worden aan een gemeente gekoppeld die een woning voor hen moet zoeken. Helaas duurt het vaak lang voordat er een passende woning gevonden is. Daarom verblijven op dit moment ook veel statushouders in asielzoekerscentra en opvanglocaties, terwijl zij wachten op een woning. Het aantal statushouders per gemeente is vastgelegd in een taakstelling. In 2023 moet de gemeente Moerdijk ongeveer 100 statushouders huisvesten.  

Statushouders die in de gemeente Moerdijk een woning krijgen moeten inburgeren. Dat betekent dat zij de Nederlandse taal moeten leren. Ook worden zij begeleid bij het wonen en werken in Nederland. Dit gebeurt door het Werkplein en door Vluchtelingenwerk.

Het COA is verantwoordelijk voor de veiligheid op al haar locaties. Dit doet de organisatie in samenwerking met een beveiligingsorganisatie. 24 uur per dag, 7 dagen per week zijn er medewerkers van het COA en beveiligers op de locatie aanwezig. Waar nodig is er contact tussen het COA en de politie. De burgemeester is verantwoordelijk voor de openbare orde en veiligheid in de gemeente. De asielzoekers krijgen begeleiding en voorlichting over onderwerpen zoals veiligheid maar ook omgangsvormen in Nederland. We bekijken van te voren of er extra maatregelen nodig zijn om de opvanglocatie en de omgeving veilig te houden. Daarbij kijken we ook naar vragen en wensen van omwonenden.

Als de opvanglocatie bewoond wordt, komt er een telefoonnummer beschikbaar voor omwonenden.

In opvanglocaties voor asielzoekers zijn veel vrijwilligers actief. Ook buiten opvanglocaties zetten mensen zich belangeloos in voor asielzoekers. Met eigen initiatieven of vanuit organisaties en bedrijven. Daar is het COA erg blij mee. In sommige gevallen zijn ook spullen welkom. Hoe het COA dit gaat coördineren, komt op een later moment op deze website te staan. Wilt u zich nu al aanmelden, stuur dan een mail naar asielopvang@moerdijk.nl.

Gemeenten krijgen van het Rijk de kosten voor de opvang van statushouders en asielzoekers gecompenseerd. Er zijn dus geen extra kosten voor de gemeente voorzien.

Voor de bouw van de flexwoningen voor de Oekraïense ontheemden was een omgevingsvergunning nodig, zoals dat voor alle bouwwerken geldt. Belangrijk verschil met de bouw van gewone woningen is dat het hier om een tijdelijke vergunning gaat. Daarom konden de procedures in dit geval sneller verlopen. Door het spoedeisende karakter kon de gemeente ook een eenvoudiger gunningtraject doorlopen. Dit geldt ook voor het COA als het gaat om de flexbouw voor asielzoekers. Ook dat levert tijdwinst op. En verder kost het ook minder tijd om dit soort unitwoningen te bouwen, dan normale woningbouw.

De gemeente gaat de ervaringen van dit traject zeker inzetten om te kijken hoe en waar we flexbouw in de toekomst ook voor andere doelgroepen kunnen realiseren.

• Om tegemoet te komen aan de vraag naar woningen worden de komende jaren verspreid over de hele gemeente nieuwe woningen gebouwd. De gemeente wil meer en sneller woningen bouwen, gemiddeld ruim 200 woningen per jaar. Met speciale aandacht voor woningbouw in de kleine kernen. In Zevenbergen Oost wil de gemeente zo’n 1.000 woningen realiseren. Als alle seinen op groen komen, kunnen we rond eind 2024 starten met de eerste werkzaamheden voor de bouw van de nieuwe wijk.
• Wij onderzoeken de mogelijkheden om flexwoningen, zoals die op de Schansdijk, binnen de gemeente ook voor andere doelgroepen toe te passen.
• In het kader van de huisvesting van arbeidsmigranten is afgesproken dat 20% van die huisvesting zelfstandige huisvesting moet betreffen waarvan spoedzoekers niet uitgesloten mogen worden. Waarschijnlijk is deze vorm van huisvesting vanwege de gezinssamenstelling en de huurprijs niet voor alle spoedzoekers een oplossing. Daarom zijn wij ook met Woonkwartier in gesprek over de mogelijkheden voor flexwonen in onze gemeente voor spoedzoekers die qua inkomen passen binnen het beleid van de corporatie.