Voormalig zusterklooster

Kenmerken

Adres Steenweg 41
Postcode/plaats 4781 AL Moerdijk
Kadastraal bekend -
Huidige functie Woonhuis
Oorspronkelijke functie Klooster
Bouwjaar 1948
MIP-code ZB057-002903

Redengevende omschrijving

Historie

Het vroegere klooster van Moerdijk werd in 1944 door de oorlog geheel verwoest. Vanaf 1948 is het huidige gebouw (voormalig zusterhuis ) naar ontwerp van architect Koldewey herbouwd met afgebikte stenen van het oude klooster, waarna de gevels zijn witgeverfd. Enkele jaren later is aan de linkerzijde van het zusterhuis een school aangebouwd, hiervan resteert nog een klein, sterk gewijzigd, deel.

Locatie

Centraal in de kern Moerdijk gelegen.

Architectuur- en kunsthistorische kenmerken:

Exterieur

Het gebouw (1948) is in traditionele stijl gebouwd. Het hoofdgedeelte van het gebouw bestaat uit drie bouwelementen, allen opgetrokken in witgeverfde steen en voorzien van een zadeldak met pannen. Onder de dakrand bevindt zich een reliefversiering in een gestilleerd rondboogmotief. In het dak van het voorste deel zijn een aantal (inmiddels vernieuwde) dakkapelletjes aangebracht. De nok van het hoogste bouwdeel, de kapel, is ter hoogte van de schakeling met het andere bouwdeel voorzien van een klokkentorentje. De voormalige kapel wordt aan een zijde afgesloten met een vijfhoekige absis, die een lagere nokhoogte heeft dan de kapel. De absis is rondom voorzien van rondboogvensters. De voorgevel met hoofdingang heeft de vorm van een tuitgevel eindigend in een smalle, rechthoekige hals. Deze hals bevat een muuranker. De indeling van de voorgevel is oorspronkelijk en bevat vensters met roedeverdeling, echter diverse ramen zijn vernieuwd of voorzien van voorzetramen en de deur is vernieuwd. De deur heeft een rondboogportiek met aanzeten sluitstenen. Aan weerszijden bevinden zich drie, niet symmetrisch over de gevel verdeelde, smalle vensters met roedeverdeling. Ter hoogte van de eerste verdieping bevinden zich drie, symmetrisch geplaatste kleine vensters met roedeverdeling. Ter hoogte van het dak bevindt zich op de voorgevel een terracotta reliëf van Christus met het opschrift: 'Vita et resurectio nostrae' (verwijzing naar de wederopbouw van het klooster). De indeling van de linkerzijgevel is oorspronkelijk en bevat een aantal symmetrische vensters met roedeverdeling, echter diverse ramen en de deur zijn vernieuwd of voorzien van een voorzetraam. De oorspronkelijke indeling van de rechterzijgevel is aangetast door het vierde bouwdeel, haaks op het hoofdgedeelte. Dit vierde deel is oorspronkelijk geen onderdeel van het ontwerp van het zusterhuis en inmiddels sterk gewijzigd. Aan de voorzijde van het huis bevindt zich een laag bakstenen muurtje met ezelsrug, deze is aan de rechterzijde iets gewijzigd.

Het klooster van de zusters Heilig Hart van Jezus is ontworpen door B.J. Koldewey (1948). Koldewey heeft o.a. het kloostercomplex Onze Lieve Vrouwe ter Eem in Amersfoort (1932) en het sanatorium Berg en Bosch te Bilthoven, maar ook enkele gebouwen in Moerdijk.

Algemeen belang

Het object is van algemeen belang. Het heeft cultuurhistorische waarde als bijzondere uitdrukking van een geestelijke ontwikkeling. Het is een beeldbepalend pand en heeft architectuurhistorische waarde als klooster gebouwd in traditionalistische stijl met onder andere een terracotta reliëf.

Bescherming

De bescherming betreft het pand Steenweg 41 te Moerdijk. De hoofdaspecten van de monumentaal beschermingswaardige onderdelen die in relatie staan tot de monumentale waarden van het gehele object, zijn opgenomen in de redengevende omschrijving. Voor het pand Steenweg 41 te Moerdijk gaat het om relevante onderdelen van het exterieur en (delen van) aanzichten die vanuit openbare ruimten zichtbaar zijn, in dit geval van het hoofdgedeelte het vooraanzicht (noordoostzijde) en linker zijaanzicht (zuidoostzijde) en het zichtbare deel van het rechter zijaanzicht (noordwestzijde) en de genoemde elementen in de redengevende omschrijving. Toekomstige veranderingen of aanpassingen zullen hieraan getoetst worden.

Waarderingscriteria

Waarderingscriteria Subcriteria Omschrijving parameters Score Weging Punten Toelichting
Silhoueteffect Silhouetwaarde Bijzondere, beeldbepalende betekenis van het object voor het aanzien van zijn omgeving, wijk, stad/dorp of streek 2 2.0 4.0 Beeldbepalend, silhouet voornamelijk bepaald door klokkentorentje, maar ook de gevel. 
Subtotaal 0-6 4.0  
Ligging Ensemblewaarde bijzondere betekenis van het object wegens de hoogwaardige kwaliteit van de bebouwing in relatie tot de historisch-ruimtelijke context 1 0.5 0.5 Gelegen aan de voormalige doorgaande weg naar Breda.
betekenis van het object als essentieel (cultuurhistorisch, functioneel en/of architectuurhistorisch en visueel) onderdeel van een complex 0 0.5 0.0 Het was een complex met een school, deze is inmiddels gesloopt. 
situationelewaarde Markante ligging 2 0.5 1.0 Vrijstaand, gelegen aan doorgaande centrale straat.
bijzondere betekenis van het object wegens de wijze van verkaveling/inrichting/voorzieningen 3 0.5 1.5 Gelegen aan de voormalige doorgaande weg naar Breda en ligt in lijn met de historische verkavelingsstructuur.
Subtotaal 0-6 3.0  
Vorm representativiteit bijzonder belang van het object voor de geschiedenis van de architectuur en/of bouwtechniek en/of het oeuvre van een bouwmeester, architect ingenieur of kunstenaar 3 1.0 3.0 Zusterklooster in traditionalistische stijl door B.J. Koldewey in de wederopbouwperiode. 
esthetische waarde belang van het object wegens de hoogwaardige esthetische kwaliteiten van het ontwerp 2 1.0 2.0 Het zusterklooster kent een traditionalistische detaillering en is opgetrokken in witgeverfde bakstenen. De gevel aan de straatzijde is voorzien van een terracotta reliëf van Christus. De hoge kapel is voorzien van een lagere vijfhoekige koorsluiting en klokkentorentje met zadeldak. 
materiaalgebruik en ornamentiek belang van het object wegens het bijzondere materiaalgebruik, de ornamentiek en/of monumentale kunst 2 1.0 2.0 Er zijn enkele sierelementen in het gebouw verwerkt, het meest opvallend is het terracotta reliëf. 
gaafheid/herkenbaarheid belang van het object wegens de materiële, technische, constructieve en/of architectonische gaafheid en/of herkenbaarheid 1 1.0 1.0 Het klooster is redelijk gaaf en herkenbaar en in goede staat. De bijbehorende school is inmiddels gesloopt. 
zeldzaamheid belang van het object/complex wegens absolute zeldzaamheid in architectuurhistorisch, bouwtechnisch, typologisch of functioneel opzicht 1 1.0 1.0 Redelijk zeldzaam als klooster in Moerdijk. 
Subtotaal 0-15 9.0  
Cultuurhistorie cultuurhistorische waarde belang van het object als bijzondere uitdrukking van (een) culturele, sociaaleconomische, bestuurlijke/beleidsmatige, geestelijke, geografische, landschappelijke, historisch-ruimtelijke, technische en/of typologische ontwikkeling(en) 3 2.0 6.0 Klooster met verwijzing naar zijn voorganger als een bijzondere uitdrukking van een geestelijke ontwikkeling.
innovativiteit belang van het object wegens innovatieve waarde of pionierskarakter 0 1.0 0.0 Geen innovatieve waarde.
herinneringswaarde belang van het object wegens bijzondere herinneringswaarde 2 2.0 4.0 Herinnering aan WOII en de wederopbouw en het oude klooster.
Subtotaal 0-15 10.0  
Functie authenticiteit belang van het object als nog goed herkenbare uitdrukking van de oorspronkelijke of een belangrijke historische functie 2 2.0 4.0 Redelijk goed herkenbaar als voormalig klooster.
Subtotaal 0-6 4.0  
Totaal 0-48 30.0  

Foto's