Moerdijkse Wijk-GGZ’er Rylana hielp al ruim 60 ‘onbegrepen’ mensen

De Wijk GGZ’er gaat zo snel mogelijk af op mensen met verward, of onbegrepen gedrag, om de situatie in kaart te brengen en aandacht te geven aan de persoon. Op deze manier moet eventuele verergering van de situatie worden voorkomen. Samen met de zorg- en veiligheidspartners bepaalt Rylana welke benadering en zorg of veiligheidsinterventie iemand nodig heeft en regelt dit ook als dat nodig is. Deze aanpak voorkomt onnodige politie-inzet en verdere traumatisering bij de persoon in kwestie. Moerdijk is een van de gemeenten die zijn gestart met de pilot om een Wijk GGZ’er in te zetten speciaal op deze problematiek. Die werd het eerste jaar bekostigd met subsidie van de Nederlandse organisatie voor gezondheidszorg en zorginnovatie (ZonMw) en geld dat de Moerdijkse gemeenteraad heeft vrijgemaakt. Onlangs zijn de resultaten van de pilot geëvalueerd en is besloten dat de Wijk GGZ’er een vaste waarde wordt in Moerdijk. Wethouder Pauline Joosten: “Ik ben blij dat ook de gemeenteraad het nut van onze Wijk-GGZ’er heeft ingezien en dat de raad hier structureel geld voor heeft willen vrijmaken. Rylana is van grote waarde voor Moerdijk. Ik gun elke gemeente zo iemand. Zij maakt het verschil.”

“Wil jij eens gaan kijken?”

“In de meeste gevallen krijg ik een melding over iemand met onbegrepen gedrag: ‘wil jij eens gaan kijken?’, legt Rylana uit. Die melding komt bijvoorbeeld van het Meldpunt Crisiszorg. Via het telefoonnummer 0800 5099 kunnen inwoners daar 24/7 terecht wanneer ze zich zorgen maken over iemand. Maar ook politie, Wmo-consulenten, woningcorporatie Woonkwartier, sociaal werkers, huisartsen en wijkzusters kloppen bij Rylana aan met zo’n melding. “Ik ga dan naar die persoon waar de melding over gaat toe om te kijken wat er aan de hand is, of hij of zij al ondersteuning krijgt en zo niet, of ik iemand kan inschakelen. Ik probeer heel laagdrempelig contact te maken.”

Veel breder dan ‘verward gedrag’

“Eigenlijk gebruik ik de term ‘verward gedrag’ liever niet”, vult ze aan. “Daarbij denken we toch vooral aan iemand die schreeuwend op straat staat. Maar het is veel breder dan dat. Vaak gaat het over het vermoeden dat het met iemand niet goed gaat en dat uit de hand zou kunnen lopen. Zeg maar op het snijpunt tussen zorg en veiligheid. Bijvoorbeeld een familielid dat ander gedrag vertoont en waar zorgen over zijn. Of iemand die z’n baan is kwijtgeraakt en zich sindsdien erg afwijkend gedraagt. Soms is er dan al overlast voor de omgeving, maar soms ook niet. Zo kreeg ik een melding over iemand die zich thuis helemaal had ingebouwd in de spullen. Dat mag natuurlijk, dat is niet verboden. Maar als het erop lijkt dat het echt niet goed met hem gaat, kan ik kijken wat we eventueel kunnen doen en wie ik kan inschakelen.”

Veel eenzaamheid en kortere lontjes

“Ik kom ook ernstige problematieken tegen, al zijn dat er gelukkig maar erg weinig. Bijvoorbeeld iemand die extreem vervuild was, zowel het huis als de persoon zelf. Dat is echt heftig. Maar gelukkig hebben we die persoon kunnen helpen en is hij opgeknapt. Daarnaast kom ik ook situaties tegen waarin verslaving aan alcohol of drugs een grote rol speelt in het onbegrepen gedrag. En verder zie ik veel eenzaamheid, mensen die niet meer kunnen aanhaken bij de maatschappij. Er wordt ook meer verwacht van mensen, om zelf te doen en op te lossen. Niet iedereen kan dat. En aan de andere kant zie je dat mensen steeds minder begrip en ruimte hebben voor anderen met afwijkend of onbegrepen gedrag. Kortere lontjes. Dat zorgt er allemaal voor dat ‘verward gedrag’ een groter probleem is geworden.”

Betrokken bij ruim 60 meldingen

In haar eerste jaar in de functie van Wijk GGZ’er was Rylana betrokken bij ruim 60 meldingen. Sommige daarvan hebben een langere doorlooptijd, omdat de problematiek complex is, of doordat passende zorg door wachtlijsten niet meteen kan worden geboden. Maar voor een deel waren het inwoners die meteen geholpen konden worden met een bezoek of advies. Rylana: “Bijvoorbeeld iemand die na een politiemelding in beeld kwam. Die persoon bleek niet verward, maar was vastgelopen in studie en werk. Ik heb hem korte tijd ondersteuning geboden om weer op gang te komen, zonder dat hulp van een tweede partij nodig was. Of een ander geval, een persoon waarover Woonkwartier zich zorgen maakte. Hij bleek door fysieke ongemakken niet in staat z’n eigen huishouden te draaien. Dankzij de korte lijnen met de Wmo-collega’s kon ik snel de juiste hulp inschakelen.”

“Het levert echt iets op”

“Ik vind het moeilijk om te duiden of ruim 60 een hoog aantal is”, vervolgt ze. “Er is weinig vergelijkingsmateriaal. Maar volgens een collega met dezelfde functie in een andere plaats is het veel. Dus ja, ik durf wel te zeggen dat ik in deze functie een toegevoegde waarde ben. Ik kan écht iets doen. Ik kan als linkje tussen alle zorg- en veiligheidspartners het verschil maken. De samenwerking met die partners verloopt ook steeds geolieder, we weten elkaar steeds beter te vinden. Gelukkig heeft Moerdijk nu een vaste functie gemaakt van de Wijk GGZ’er. Ik kan snel instappen als er iets aan de hand is, ik ben heel toegankelijk, ik heb geen wachtlijst. En het belangrijkste: het levert echt iets op. Een Wijk GGZ’er kan echt iets doen aan deze problematiek én op preventief gebied.”