Aanpak Sociale Benadering Dementie levert veel op

“Wat houvast, extra steun. Die had ik eerder niet”
Sinds 1,5 jaar krijgt Ina Huizingh uit Willemstad regelmatig bezoek van Sabeth Hug van het Moerdijkse team Sociale Benadering van Surplus. Ina is bijna 87, woont op zichzelf en heeft dementie, maar redt zich nog best goed. Sabeth kijkt in overleg met Ina waar zij hulp nodig heeft, wat ze nog kan en wil doen en hoe dat eventueel mogelijk te maken is. Het is een van de voorbeelden van Sociale Benadering Dementie. Dat is een speciale aanpak waarbij mensen met dementie die nog thuis wonen extra aandacht krijgen gericht op wat ze nog wél kunnen, en niet op de beperkingen als gevolg van de ziekte. Moerdijk startte vijf jaar geleden een proef met Sociale Benadering Dementie in Klundert. Die was zo succesvol dat we sinds dit jaar in alle plaatsen in onze gemeente werken met deze aanpak.

Dat is zeker geen overbodige luxe. Want het aantal Nederlanders met dementie neemt alleen maar toe. De komende jaren wordt zelfs een explosieve stijging verwacht, van ongeveer 300.000 nu naar ruim 600.000 in 2050. Ook in Moerdijk stijgt dat aantal flink, van 690 in 2023 tot naar verwachting 1.400 in 2050. Dat vraagt steeds meer van het zorgsysteem, dat met tekorten aan zorgpersoneel toch al onder druk staat. De vraag naar en druk op vrijwilligers zal dus alleen maar groter worden. Belangrijk daarom om te kijken hoe we die druk kunnen verlichten. Maar tegelijkertijd ook hoe we met alternatieve vormen van begeleiding het leven van mensen met dementie zo prettig mogelijk kunnen maken.

De mens centraal stellen

Een mooi voorbeeld daarvan is Sociale Benadering Dementie. Uitgangspunt bij deze aanpak is wat mensen met dementie nog wél kunnen. De mens centraal stellen, in plaats van de kwetsbaarheid. Sociale Benadering Dementie gaat over iemand écht leren kennen. Over aandacht blijven houden voor wat iemand kan en wil. Daarmee gaan de medewerkers van het team Sociale Benadering Dementie in Moerdijk aan de slag. Startpunt is een persoonlijk gesprek. Een van de teamleden komt kennismaken. Samen wordt gekeken naar de interesses, naar wat iemand nog wil en kan doen. En welke sociale rollen hersteld kunnen worden, en wat er nodig is om dat voor elkaar te krijgen. Sociale rollen maken wie je bent als individu, je bent bijvoorbeeld ouder, partner, vriend(in). Na de diagnose dementie blijven die rollen belangrijk, maar wordt het moeilijker om ze uit te oefenen. Iemand met dementie voelt zich steeds minder ouder, partner en/of vriend(in). Dat probeert Sociale Benadering Dementie te herstellen.

Meer kwaliteit van leven

Deze aanpak levert veel op. “Bijvoorbeeld meer kwaliteit van leven”, legt wethouder Pauline Joosten uit. “Niet alleen voor mensen met dementie, maar ook voor hun mantelzorgers die dankzij deze ondersteuning de zorg langer kunnen volhouden. Zo zorgt Sociale Benadering Dementie er ook voor dat mensen met dementie langer thuis kunnen blijven wonen.”

Contacten met andere mensen

Anderhalf jaar geleden kreeg Sabeth Hug als lid van het Moerdijkse team Sociale Benadering Dementie een verzoek van het wijkteam in Willemstad om bij Ina Huizingh te kijken of ze iets voor haar kon betekenen. “Zo’n eerste gesprek gaat vooral om kennismaken, kijken wat iemand kan en nodig heeft en of het klikt met elkaar”, vertelt Sabeth. “Ina vertelde me hoe haar leven eruit ziet, wat ze qua activiteiten doet en zou willen doen en waar ze hulp bij nodig heeft. Mijn taak is dan om te kijken wat ze zelf kan doen en ontwikkelen en hoe ik daarbij kan helpen. Zodat Ina verspreid over de week dingen kan ondernemen die ze leuk vindt, afleiding heeft en ook contacten met andere mensen. Ina gaat nu bijvoorbeeld op maandagmiddag naar Steunpunt ‘In de Veste’ in Willemstad, waar ze ook een aantal andere mensen ontmoet die ik begeleid. Daar kunnen ze dan spelletjes doen, of tekenen, of gezellig praten. Er is geen vast programma, gewoon lekker doen waar op dat moment behoefte aan is. Soms gaan we ook wat leuks doen, bijvoorbeeld naar een tuincentrum. Of met de andere mensen uit de gemeente die we met het team begeleiden naar een kerstmarkt. En ik heb Ina voorgesteld aan Marjo, dat is een andere dame uit Willemstad die ik begeleid. Ik dacht: ‘die twee kunnen het vast goed met elkaar vinden’. En dat bleek ook zo te zijn. Er ontstond een vriendschap op gelijkwaardige basis die Ina en Marjo de kans gaf om hun sociale rol als vriendin te herstellen. Dat is voor allebei erg waardevol. Helaas is Marjo verhuisd, maar ze hebben nog steeds contact en dat is alleen maar fijn.”

“Sabeth biedt me wat houvast, extra steun”, vult Ina aan. “Die had ik eerder niet. Ik heb het nu hartstikke druk. Sabeth geeft me als het ware een zetje om zelf activiteiten te gaan ondernemen en helpt me daarbij. Daar ben ik hartstikke blij mee.”

“Echt geweldig, ze genoot ervan”

Sinds dit voorjaar werkt het team Sociale Benadering Dementie ook in de plaatsen Zevenbergen, Zevenbergschen Hoek en Langeweg. Teamleden Diede Stoop en Saskia van der Palen begeleiden daar inmiddels al acht inwoners en ze verwachten dat er de komende tijd nog meer bij komen. “Ik ben nu bijvoorbeeld drie keer bij een mevrouw geweest met de diagnose dementie”, vertelt Diede. “Ze kwam nauwelijks buiten, dat mocht ze niet van zichzelf. Daardoor had ze natuurlijk weinig contacten. Eerdere hulp die haar was aangeboden leverde niks op. Via haar familie ben ik bij haar binnengekomen. Ik heb uitgebreid met haar gepraat en de vorige keer dat ik er was hebben we een blokje om haar huis gelopen. Echt geweldig, ze genoot ervan. En de familie is ook blij. Van daaruit kunnen we gaan kijken wat er nog meer mogelijk is.”

Zwemmen en koken

“Bij sommige mensen is het niet makkelijk om binnen te komen”, vult Saskia aan. “We krijgen bijvoorbeeld ook te maken met zorgmijders; mensen die zorg en ondersteuning weigeren. Die letterlijk de deur niet opendoen. Dan is het een kwestie van volhouden en kijken hoe we toch het vertrouwen kunnen winnen. Ik begeleid een dame in Standdaarbuiten die na haar verhuizing amper meer buiten kwam. Ze was erg achterdochtig en het duurde even voordat ze me vertrouwde. Ik vroeg haar wat ze nou echt graag zou willen doen. ‘Zwemmen’, was haar antwoord en ze liet me trots haar badpak zien. Ik heb een zwembad opgezocht waar ook een clubje senioren bij elkaar komt om te zwemmen. Samen met haar ben ik daar gaan zwemmen en ik heb haar geïntroduceerd bij het clubje. Dat gaat hartstikke goed. Ze houdt ook van koken en mensen helpen, maar natuurlijk kan ze niet meer alles. Ik heb geïnformeerd of er mensen bij haar in de buurt wonen waar ze iets voor kan betekenen. Wat bleek? Twee straten bij haar vandaan woont een alleenstaande man die niet van koken houdt. Binnenkort regel ik een ontmoeting en dan gaan we kijken of ze misschien af en toe voor hem kan koken.”

Zeven teamleden

Het Moerdijkse team Sociale Benadering Dementie bestaat nu uit zeven medewerkers, die elk werken in een of meer plaatsen in de gemeente. De teamleden werken nauw samen met de casemanagers, wijkzusters en zorgverleners in de buurt. Die kunnen hen inseinen wanneer ze denken dat het zinvol is om contact op te nemen met iemand die mogelijk baat heeft bij de aanpak Sociale Benadering Dementie. Maar ook familieleden of buren kunnen contact opnemen met het team wanneer ze vragen of zorgen hebben over iemand in hun omgeving.

Meer weten?

Kijk voor meer informatie over Sociale Benadering Dementie op de website Moerdijkvoorelkaar. U kunt ook een email sturen naar: sbd-moerdijk@surplus.nl of bellen met Renske Donkers (Projectleider Sociale Benadering in de wijk) op 06 28 57 78 27. Het Moerdijkse team heeft ook een Instagramaccount: www.instagram.com/sociale_benadering/