Moerdijkse samenwerking onderwijs en jeugdhulp werkt

Je kind vertoont thuis afwijkend gedrag en ondertussen gaat het bergafwaarts met z’n schoolresultaten. Maar het lukt je als ouder niet om duidelijk te krijgen wat er aan de hand is. Een van je leerlingen heeft duidelijk problemen, maar je krijgt er als leerkracht geen vat op. Hoe zorgen we dat kinderen waarmee het om welke reden dan ook op school of thuis niet lekker gaat, zo snel mogelijk de juiste hulp krijgen van de juiste instantie(s)?

Korte lijntjes 

“In Moerdijk doen we dat door aan elke school een Jeugdprofessional van het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) en een Jeugdverpleegkundige van de GGD te koppelen. Zij kunnen meedenken bij vragen van leerkrachten en ouders. Dat werkt: dankzij de korte lijntjes tussen alle partijen kunnen we snel schakelen, is de beste hulp of ondersteuning snel beschikbaar én werken instanties niet langs elkaar heen” licht wethouder Pauline Joosten toe. 

Basisschool Aventurijn in Standdaarbuiten is een van de Moerdijkse scholen die al een aantal jaren werkt met deze constructie. Debbie van Overveld is er als leerkracht en Intern Begeleider (IB’er) dé centrale persoon bij hulpvragen over de leerlingen. Ze begeleidt ouders en leerkrachten en onderhoudt het contact tussen alle betrokken partijen. “Ouders gaan meestal met hun hulpvraag naar de leerkracht. Die verwijst ze dan naar mij”, legt ze uit. “Een leerling kan thuis bijvoorbeeld extreem boos zijn en moeite hebben met het uiten van zijn of haar emoties. Of juist zo introvert zijn dat er problemen ontstaan. Maar ook bijvoorbeeld niet zindelijk willen worden. Of het naar bed gaan is zo’n groot probleem dat er een chronisch slaaptekort ontstaat. Het kan van alles zijn. Er gaat hoe dan ook iets niet goed thuis of op school en er is meer nodig dan een goed gesprek. Iets extra’s, een vorm van ondersteuning of zorg. Dan gaan wij aan de slag. Omdat we een vaste Jeugdprofessional en Jeugdverpleegkundige gekoppeld hebben aan onze school kunnen we snel schakelen en hebben we het hele palet aan beschikbare zorg en ondersteuning binnen handbereik.” 

Samen snel bepalen wat er nodig is 

Toos de Moor is Jeugdverpleegkundige bij de GGD en namens die organisatie als vaste vertegenwoordiger verbonden aan de Aventurijn. Samen met Jeugdprofessional Marco Overduin vormt ze dus hét aanspreekpunt voor alle vragen die er worden gesteld. Op vaste momenten is er een inloopspreekuur op de Aventurijn, waar ook ouders die hulp nodig hebben welkom zijn. Toos en/of Marco staan ze dan te woord en kijken in overleg wat de beste vervolgstap is. “We willen vooral laagdrempelig zijn”, vertelt Toos. “We begrijpen allemaal dat het voor ouders een flinke uitdaging kan zijn om met vragen of zorgen over hun kind bij iemand aan te kloppen. Ze kunnen bij Debbie terecht, maar we zien ook dat ze rechtstreek naar ons inloopspreekuur komen. Maakt niet uit welke ingang ze kiezen, als ze maar komen. Samen kunnen we dan snel bepalen wat er nodig is en wie we daarbij eventueel moeten inschakelen.”   

Opvoeden en opgroeien is soms lastig 

“We willen zichtbaar zijn op de scholen en ervoor zorgen dat hulpvragen ook zoveel mogelijk daar behandeld worden”, legt Sanne van Asseldonk uit. Sanne werkt bij het CJG en is daar verantwoordelijk voor de leerlingenzorg. “Op school vindt een groot deel van de voorbereiding op deelname aan de maatschappij plaats”, legt ze uit. “Voor een kind is het juist het beste als het zich zoveel mogelijk in de eigen vertrouwde omgeving kan ontwikkelen. Opvoeden en opgroeien is soms lastig, dat begrijpen we maar al te goed. Eventuele ondersteuning willen we zo natuurlijk mogelijk rond het kind inrichten. In de eigen omgeving, zodat er zo weinig mogelijk verandert. Dat is meestal het beste voor het kind en zo is de kans op succes het grootst. Ik snap dat ouders huiverig kunnen zijn om aan te kloppen met een probleem. Door incidenten zoals de Toeslagenaffaire is het vertrouwen in overheidsinstanties niet groter geworden. Het benadrukt eens te meer dat we moeten investeren in het laagdrempelig luisteren naar vragen van ouders. Zo voorkomen we hopelijk dat een vraag een ‘probleem’ wordt. Wij willen als team, dus de school, de Jeugdprofessional, de Jeugdverpleegkundige, de leerling en de ouders, samen kijken wat de beste aanvliegroute naar een antwoord is. We doen het samen.” 

Er werd meteen een beschermende kring omheen gezet 

Miranda Wouters meldde zich bij het Inloopspreekuur op de Aventurijn toen ze merkte dat haar zoontje behoorlijk afwijkend gedrag vertoonde. Het ging duidelijk niet goed met hem. “Hij gedroeg zich zo anders, we herkenden hem gewoon niet meer”, vertelt ze. “Ik heb een periode gehad waarin het met mij psychisch niet zo goed ging. Toen hij startte op de Aventurijn besloten mijn man en ik dit meteen te vertellen, omdat het misschien invloed op zijn functioneren zou kunnen hebben. Maar de eerste twee jaar ging het prima. Daarna ging het echter ineens heel hard en veranderde zijn gedrag. We zijn toen naar het Inloopspreekuur gegaan en hebben 1,5 uur met Toos en Marco gepraat. We kregen meteen een aantal tips en tricks en de vraag of we dit wilden delen met de leraren. Er werd meteen een beschermende kring omheen gezet, dat gaf een goed gevoel. Ik heb wel even gedacht: doe ik dit goed, is dit voor hem en ons het beste? Maar die angst werd meteen weggenomen. We hebben aangegeven dat we niet alleen tips en tricks wilden, maar meteen doorpakken om zo snel mogelijk aan een oplossing te kunnen werken. Toos heeft toen onze melding doorgezet naar de Wmo en zo zijn we uitgekomen bij een kinderpsycholoog. Daar bleek dat onze zoon de periode dat het met mij niet goed ging als traumatisch had ervaren en qua sociale ontwikkeling een achterstand had opgelopen. Met aanvullende therapie is hij daarmee aan de slag gegaan. Ook kon hij de combinatieklas waarin hij zat niet aan. Daar is ook een oplossing voor gezocht. Het gaat nu een stuk beter met hem. Ik ben blij dat we deze stap hebben gezet. Je ziet je kind worstelen, dat wil je toch niet? Je weet dat je hulp moet inschakelen, dan doe je dat in het belang van je kind.” 

Snel de juiste hulp bieden 

“Er speelde veel bij Miranda’s zoontje”, vult Debbie aan. “De hulpvraag was groter en die konden we als school niet alleen oplossen. Maar in deze constructie hebben we korte lijntjes met onze Jeugdverpleegkundige Toos en Jeugdprofessional Marco en zij weer met hun contacten. Zo kunnen we sneller de juiste hulp bieden. Het gaat allemaal om het beste voor het kind en daar zorgen we zo voor. Opvoeden is een flinke klus en als ouders hoef je het echt niet alleen te doen. Je mag hulp vragen en wij kunnen met alle betrokken partijen met je meedenken.” 

Zoveel mogelijk zichtbaar zijn op de Aventurijn 

Toos: “Marco en ik proberen ook zoveel mogelijk zichtbaar te zijn op de Aventurijn. We zijn erbij op het Zomerfeest, we bakken oliebollen aan het eind van het jaar. Zo hopen we dat leerlingen, ouders en leraren ons zo goed mogelijk leren kennen en ons vertrouwen. En uiteindelijk toch de stap zetten als ze een vraag hebben, of een kwestie die ze met ons willen bespreken. School is super belangrijk in het leven van een kind. Dat moet een sociaal-veilige plek zijn waar je alles aan kunt kaarten. Op deze manier proberen we dat te bereiken.” 

Ze willen en kunnen echt helpen 

Miranda: “De korte lijntjes, de snelheid, maar zeker ook het begrip dat ik heb ervaren: dat is echt erg fijn. Er wordt ook niet geoordeeld, ook niet over mijn problemen. We zijn er nog niet met m’n zoontje, maar we zijn op de goede weg. Ik zou dan ook tegen andere ouders willen zeggen: heb je hulp nodig, pak ‘m aan. Zet die stap, ze bijten niet. Ze willen en kunnen echt helpen. Als je samenwerkt kun je zoveel moois bereiken.”