Muzikaal Moerdijks cadeautje: voor inwoners met dementie

Een muzikaal cadeautje van de gemeente voor bewoners met dementie van Sint Martinus in Zevenbergschen Hoek en De Zeven Schakels in Zevenbergen (woonzorgcentra van Surplus). Zangeres Yvon Kanters, gespecialiseerd in zingen voor kleine gezelschappen in zorginstellingen, trakteerde deze bewoners op een muzikale duik in het verleden. Met veel momenten van herkenning, persoonlijk contact, volop meezingen, een lach en hier en daar ook een traan. Namens de gemeente Moerdijk was wethouder Pauline Joosten aanwezig.

“Ik ben Yvon en ik kom vandaag wat liedjes voor jullie zingen”, stelt Yvon Kanters zich voor aan de bewoners van De Zeven Schakels die in een kring zitten. Ze maakt met iedere bewoner op een passende manier contact. “Fijn dat je erbij bent. Is er iets dat je mooi vindt om te horen?”

Nóg beter luisteren

De eerste reacties zijn voorzichtig. De meeste bewoners kijken het even aan. Yvon is dit wel gewend. “Ik sluit heel goed aan op de behoefte van de bewoners”, vertelt ze. “Bij deze bewoners is de dementie wat meer aanwezig, dan is het soms wat moeilijker. Ik moet gewoon nóg beter luisteren naar wat ze aangeven. Vanochtend heb ik gezongen in Sint Martinus, waar de bewoners wat makkelijker meededen met de muziek. Dan gaat het soepeler.”

“Hebben we plezier samen?”

Het eerste nummer dat Yvon zingt is ‘Ave Maria’. Daarmee start ze meestal haar optredens, omdat het bekend en erg populair is bij ouderen. Ze hurkt bij een van de dames en pakt haar hand vast terwijl ze loepzuiver zingt. Een paar bewoners zingen voorzichtig mee. Daarna volgen evergreens zoals ‘Het Dorp’, ‘Ritme van de regen’ en ‘Margrietje’. Bij ‘Twee reebruine ogen’ zingt het merendeel van de bewoners van De Zeven Schakels al mee. Bij ‘Ik krijg een heel apart gevoel van binnen’ hurkt Yvon voor hen, pakt hun handen en walst die voorzichtig op de maat van de muziek. Bij ‘Foxie Foxtrot’ gaat het tempo wat omhoog, net zoals het enthousiasme. Afsluiter is ‘Het zijn de kleine dingen die het doen’, waarbij flink wordt meegezongen. “Lieve mensen, ik vond het heel fijn om bij jullie te zijn. Fijn dat je erbij was, dankjewel voor het meezingen!” sluit Yvon haar optreden enthousiast af.

‘Jailhouse rock’

De bewoners zijn duidelijk tevreden. “Ik vond het echt heel mooi”, vertelt één van hen. Yvon is ook blij. “Je ziet sommige mensen vaak wat afwachtend binnenkomen. Maar uiteindelijk zingen de meeste mensen toch mee. Prachtig om te zien dat ze sommige liedjes bijna woordelijk meezingen. Het is voor mij in het begin altijd even aftasten wat mensen willen. De mate waarin dementie een rol speelt in iemands leven is daarbij bepalend. In Sint Martinus heb ik bijvoorbeeld up tempo nummer ‘Jailhouse rock’ gezongen. Dat heb ik in De Zeven Schakels niet gedaan, omdat deze mensen gevoeliger zijn voor prikkels. Dan kies ik voor Nederlandstalige liedjes, die zijn makkelijker mee te zingen. Je moet altijd aansluiten bij de wensen van mensen.”

Toch ineens meezingen

“Heel bijzonder”, vindt Yvonne van den Ing de bijeenkomst. Ze is Welzijnsmakelaar namens Surplus bij De Zeven Schakels en werkt dagelijks met bewoners met dementie. “Ik zie hier mensen waar je soms heel moeilijk contact mee kunt krijgen, toch ineens meezingen. We werken ook met muziektherapie en dat werkt ook goed, maar dit is toch weer net iets anders.”

De mens zien, niet de kwetsbaarheid

In steeds meer woonzorglocaties en wijken werkt Surplus volgens de Sociale Benadering. Deze aanpak is gericht op wat mensen nog wél kunnen en niet naar hun beperkingen. Relaties met naasten, zingeving en verbinding met de samenleving staan hierbij centraal. Renske Donkers (projectleider Sociale Benadering in de wijk) is ook enthousiast over het optreden van Yvon. “Het mooie aan Yvon is dat zij de mens ziet en niet de kwetsbaarheid”, zegt Renske. “Dat is ook hoe Surplus vanuit de Sociale Benadering kijkt. We kijken naar mogelijkheden, zien mensen zoals zij echt zijn en onderzoeken wat hun interesses zijn. Door zo naar mensen te kijken maak je echte verbindingen.”

Iets extra’s doen voor inwoners met dementie

De gemeente Moerdijk en Surplus werken samen op het gebied van dementie. Met dit muzikale cadeau doet de gemeente iets extra’s voor de inwoners met dementie. Eerder kregen bewoners met dementie in de Fendertshof in Fijnaart en De Mauritshof in Klundert ook een optreden van Yvon Kanters cadeau. Muziek kan juist bij mensen met dementie zorgen voor een groot effect. Iemand die somber is kan opeens vrolijk worden. Iemand die weinig beweegt begint opeens een ritme te klappen. In de zorg voor mensen met dementie wordt daarom vaak muziek gebruikt. Muziek geneest dementie natuurlijk niet, maar kan iemand wel raken. Iedereen geniet van muziek.

Belangrijk om dit te doen

Wethouder Pauline Joosten was bij de muzikale bijeenkomsten in De Zeven Schakels en Sint Martinus en genoot van wat ze zag en hoorde. “Wat fijn dat we deze mensen een mooi moment geven”, vertelt Pauline. Daarom vind ik het belangrijk om dit te doen. Elk mooi moment telt.

Ik hoop dat we dit ook kunnen organiseren voor de bezoekers van de Huizen van de Wijk in de gemeente samen met de Sociale Benaderingsteams die in Moerdijk inwoners met dementie begeleiden. Ik ga kijken of we daar geld voor kunnen vrijmaken.”