Heilig Hart Kerk en Kapucijnen klooster

Kenmerken

Adres Kloosterlaan 6;8;10
Postcode/plaats 4772 RA Langeweg
Kadastraal bekend -
Huidige functie Kerk en winkel
Oorspronkelijke functie Kloostercomplex
Bouwjaar 1874/1951
MIP-code BK107-001647

Redengevende omschrijving

Historie

Het oorspronkelijke klooster (1874) is door de jaren heen uitgebreid met diverse vleugels. Tijdens de Tweede Wereldoorlog wordt het complex echter grotendeels verwoest. Van het klooster blijft alleen de voorgevel behouden, van het seminarie werd een groot deel gesloopt (de rest van het seminarie werd in 1980 aangepast) en de kerk werd vervangen door een nieuwe kerk ontworpen door C.P. Schellekens uit Dongen (1951).

Locatie

Beeldbepalend complex onderaan de Zuiddijk.

Architectuur- en kunsthistorische kenmerken:

Exterieur

De kerk is een eenbeukige kerk met zadeldak in neoromaanse stijl die aansluit op de eenvoudige en bescheiden bouwstijl van de Kapucijnen. Het gebouw bestaat uit een schip, een absis en mariakapel. Het gebouw is opgetrokken uit baksteen en heeft een zadeldak met enkele kleine dakkapellen en is gedekt met verbeterde Hollandse pannen. Op het dak bevindt zich een dakruiter met hoge spits en opengewerkte klokkenruimte. De voorgevel is aan de zijkanten gedeeltelijk verlaagd en in de voorgevel bevindt zich een portiek bestaande uit drie rondbogen gesteund door twee zuilen met dobbelsteen kapitelen. De ingang bestaat uit een houten paneeldeur zonder lijstwerk. Boven de deur en onder de rondbogen van de twee andere portieken bevindt zich een versiering van sierlijsten in ruitmotief. Het portiek wordt aan weerszijden geflankeerd door twee deuren met daarboven een latei. Het portiek is bereikbaar via een laag bordes. In het midden van de voorgevel bevindt zich nog een groot rond venster met een onderverdeling van kleinere ronde vensters, waarin het getal drie een belangrijke rol speelt. De zijgevels bevatten een reeks rondboogvensters, symmetrisch gesitueerd. Aan een van de zijgevels bevindt zich ook de achthoekige Mariakapel. Deze kapel is eenbeukig en heeft een bakstenen pilastergevel en een tentdak bedekt met verbeterde Hollandse pannen. De absis heeft een half schilddak.

Haaks op de kerk staat aan de westkant nog een restant van het voormalig klooster dat oorspronkelijk in vierkante vorm met binnenpand tegen de kerk aan stond. Het gebouw is opgetrokken uit baksteen en voorzien van muurankers. In de jaren '20/'30 van de 20ste eeuw is het oorspronkelijke schilddak (mogelijk wolf- of zadeldak) vervangen door een plat dak. Dit platte dak is later weer vervangen door een zadeldak bedekt met pannen, waardoor de bovenste verdieping is 'afgesneden', dit is goed te zien aan de bovenste rij dichtgemetselde vensters. De dwarsarm is vernieuwd (deze was oorspronkelijk 2 verdiepingen hoog met een plat dak en voorzien van grotere vensters). In de hoek tussen de kerk en het klooster staat nog een klein gebouwtje, opgetrokken uit baksteen. Het dak van dit gebouwtje is in de jaren '20/'30 van de 20ste eeuw vervangen door een plat dak, later door een schilddak en nu is het weer een plat dak met tandlijst. De voorgevel van het klooster is voorzien van T-ramen met roedeverdeling, in het kleine gebouwtje een dubbele deur met rond bovenlicht.

Algemeen belang

Het object is van algemeen belang. Het heeft cultuurhistorische waarde als bijzondere uitdrukking van een geestelijke ontwikkeling. Het is beeldbepalend voor Langeweg en is centraal gelegen in de ‘oksel’ van de Zuiddijk. Het bezit een grote complexwaarde als kloostercomplex en architectuurhistorische waarde als eenbeukige kloosterkerk in neoromaanse stijl.

Bescherming

De bescherming betreft de panden Kloosterlaan 6; 8; 10 te Langeweg. De hoofdaspecten van de monumentaal beschermingswaardige onderdelen die in relatie staan tot de monumentale waarden van het gehele object, zijn opgenomen in de redengevende omschrijving. Voor de panden Kloosterlaan 6; 8; 10 te Langeweg gaat het om relevante onderdelen van het exterieur en (delen van) aanzichten die vanuit openbare ruimten zichtbaar zijn, in dit geval van de kerk het vooraanzicht (noordzijde), het zichtbare deel van het rechter zijaanzicht (westzijde), het linker zijaanzicht (oostzijde), het zichtbare deel van het achteraanzicht (zuidzijde) en de genoemde elementen in de redengevende omschrijving en van het klooster het vooraanzicht (noordzijde) en het vierkante gebouwtje (vooraanzicht (noordzijde) en het rechter zijaanzicht (westzijde)) en de genoemde elementen in de redengevende omschrijving.

Toekomstige veranderingen of aanpassingen zullen hieraan getoetst worden.

Waarderingscriteria

Waarderingscriteria Subcriteria Omschrijving parameters Score Weging Punten Toelichting
Silhoueteffect Silhouetwaarde Bijzondere, beeldbepalende betekenis van het object voor het aanzien van zijn omgeving, wijk, stad/dorp of streek 2 2.0 4.0 Beeldbepalend voor het aanzien van Langeweg, echter door de ligging is het silhoueteffect minder.
Subtotaal 0-6 4.0  
Ligging Ensemblewaarde bijzondere betekenis van het object wegens de hoogwaardige kwaliteit van de bebouwing in relatie tot de historisch-ruimtelijke context 3 0.5 1.5 Het kloostercomplex is gelegen aan de Zuiddijk, waaraan Langeweg is ontstaan.
betekenis van het object als essentieel (cultuurhistorisch, functioneel en/of architectuurhistorisch en visueel) onderdeel van een complex 3 0.5 1.5 Het geheel is een complex dat ontstaat uit een klooster, kerk en tuinen.
situationelewaarde Markante ligging 2 0.5 1.0 Centraal gelegen in de oksel van de Zuiddijk.
bijzondere betekenis van het object wegens de wijze van verkaveling/inrichting/voorzieningen 3 0.5 1.5 Het complex ligt in lijn met de historische verkavelingsstructuur.
Subtotaal 0-6 5.5  
Vorm representativiteit bijzonder belang van het object voor de geschiedenis van de architectuur en/of bouwtechniek en/of het oeuvre van een bouwmeester, architect ingenieur of kunstenaar 3 1.0 3.0 De kerk is in neoromaanse stijl ontworpen door Schellekens uit Dongen. 
esthetische waarde belang van het object wegens de hoogwaardige esthetische kwaliteiten van het ontwerp 3 1.0 3.0 De kerk is een eenbeukige kerk met zadeldak in neoromaanse stijl die aansluit op de eenvoudige en bescheiden bouwstijl van de Kapucijnen.
materiaalgebruik en ornamentiek belang van het object wegens het bijzondere materiaalgebruik, de ornamentiek en/of monumentale kunst 1 1.0 1.0 Er zijn enkele sieronderdelen in het kerkgebouw verwerkt, zoals een rond venster boven de ingang, rondboogvensters en een dakruiter.
gaafheid/herkenbaarheid belang van het object wegens de materiële, technische, constructieve en/of architectonische gaafheid en/of herkenbaarheid 2 1.0 2.0 De kerk is niet geheel gaaf, maar wel herkenbaar. Het oorspronkelijke klooster is door de jaren geen uitgebreid met diverse vleugels. Tijdens de Tweede Wereldoorlog is het complex echter grotendeels verwoest. Van het klooster blijft alleen de voorgevel behouden, van het seminarie werd een groot deel gesloopt en de kerk vervangen.
zeldzaamheid belang van het object/complex wegens absolute zeldzaamheid in architectuurhistorisch, bouwtechnisch, typologisch of functioneel opzicht 3 1.0 3.0 Een kloostercomplex is zeldzaam in gemeente Moerdijk.
Subtotaal 0-15 12.0  
Cultuurhistorie cultuurhistorische waarde belang van het object als bijzondere uitdrukking van (een) culturele, sociaaleconomische, bestuurlijke/beleidsmatige, geestelijke, geografische, landschappelijke, historisch-ruimtelijke, technische en/of typologische ontwikkeling(en) 3 2.0 6.0 Als bijzondere uitdrukking van geestelijke ontwikkeling.
innovativiteit belang van het object wegens innovatieve waarde of pionierskarakter 0 1.0 0.0 Geen innovatieve waarde.
herinneringswaarde belang van het object wegens bijzondere herinneringswaarde 2 2.0 4.0 Herinnering aan WOII en de wederopbouw. 
Subtotaal 0-15 10.0  
Functie authenticiteit belang van het object als nog goed herkenbare uitdrukking van de oorspronkelijke of een belangrijke historische functie 2 2.0 4.0 Redelijk goed herkenbaar als voormalig Kapucijnenklooster.
Subtotaal 0-6 4.0  
Totaal 0-48 35.5  

Foto's