Veelgestelde vragen Powerport

Uit de brede bijeenkomsten van oktober 2025 is duidelijk naar voren gekomen dat inwoners behoefte hebben aan duidelijkheid en bestuurlijk lef. De gemeente heeft daarom ervoor gekozen om haar inwoners direct mee te nemen in de besluitvorming van de gemeente, rondom het gemeentelijke standpunt. De gemeente heeft drie keuzes:

1. Geen keuze maken. Hiermee geeft de gemeente het Rijk de ruimte om alle energieprojecten die eraan komen te organiseren waar ze maar willen.
2. Zoekrichting Zuidoost. Dit betekent ruimte voor energieprojecten in de agrarische gronden en een landinwaardse uitbreiding van het Haven-industrieterrein Moerdijk. Hiermee komt de leefbaarheid van een heel groot gebied onder druk te staan. Dan hebben we het niet alleen over overlast in het dorp Moerdijk, maar ook in Zevenbergschen Hoek, Zevenbergen en Langeweg.
3. Zoekrichting Oost. Dit betekent dat de benodigde ruimte ten koste gaat van het dorp Moerdijk.

Kortom: er is geen enkele keuze die goed is voor de gemeente. De minst slechte keuze voor de gemeente is de zoekrichting Oost. Hiermee beperken we de effecten van de energieprojecten voor het grootste gedeelte voor de rest van onze gemeente. 

Op 11 november heeft de gemeente een oproep gedaan aan het Rijk en provincie: Eerst geven, dan nemen. Wees duidelijk, zorg voor eerlijke compensatie en richt een gebiedsfonds op dat investeert in leefbaarheid’, dat is de oproep die het college voorstelt aan de raad in het kader van de nationale opgave Powerport. 

Menselijke benadering met eerlijke compensatie 
Inwoners en (agrarische)ondernemers die direct worden geraakt, hebben recht op snelle duidelijkheid,
een rechtvaardige schadeloosstelling en een zorgvuldig proces waarin de menselijke maat centraal staat.

Een structureel ontwikkelvoertuig van de samenwerkende overheden
Rijk, provincie en gemeente voeren de opgave gezamenlijk uit via een permanente uitvoeringsorganisatie
die besluitvorming, planning en investeringen in samenhang borgt. De uitkomsten van participatie met
inwoners, bedrijven en maatschappelijke organisaties worden daarin structureel meegenomen, zodat
plannen niet alleen over, maar samen met de regio worden vormgegeven.

Een gebiedsfonds voor brede welvaart
De baten van de Powerport moeten terugvloeien naar het gebied. Het fonds investeert gelijktijdig,
geloofwaardig en structureel in leefbaarheid, landbouw, voorzieningen, natuur en toekomstig
verdienvermogen. Inwoners en (agrarische)ondernemers worden betrokken bij de keuzes die hun
omgeving versterken.

Samen met Surplus organiseert de gemeente inloopspreekuren in De Ankerkuil, Steenweg 98, Moerdijk op een vast moment in de week:

• woensdagmiddag 13:00 – 16:00 uur

De gemeente heeft randvoorwaarden geformuleerd die volgens ons horen bij een besluit van een zoekrichting. Dit betekent onder andere een eerlijke, menselijke verhuisregeling en huisvestingsstrategie, procesondersteuning voor inwoners en (agrarische) ondernemers en erkenning van het belang van borging van geschiedenis en identiteit. Daarnaast is de gemeente van mening dat er een gebiedsprogramma opgesteld moet worden met als basis: eerst geven, voordat er iets wordt ontnomen.
Op deze site leest u onze randvoorwaarden. 

“De gemeente streeft naar het zo lang mogelijk leefbaar houden van het dorp. We willen daarover afspraken maken met Rijk en provincie.

Maar wij denken bijvoorbeeld aan een regeling waarbij mensen langer kunnen blijven wonen in een aan ons verkochte woning. Zo ontstaat zekerheid over de aankoopwaarde, rust om uit te kijken naar vervangende woonruimte én blijft de woning bewoond.

Een ander idee dat we gaan verkennen is het inzetten van vrijgekomen woningen als zogenaamde flexwoning voor gezinnen die momenteel geen woonruimte in huurmarkt kunnen vinden door de lange wachttijden. Hier is grote vraag naar in de hele regio. We denken hiermee leegstand te kunnen voorkomen en een voedingsbodem te creëren voor instandhouding van andere voorzieningen zoals de basisschool en het verenigingsleven.

Al deze projecten lopen gewoon door. Als in de toekomst blijkt dat er geen leefbaar perspectief is voor dorp Moerdijk zal op dat moment besloten worden hoe met deze lopende projecten wordt omgegaan.

Dat is op dit moment nog niet zeker. Er is nog niet definitief besloten welke van de twee ontwikkelrichtingen gekozen wordt. Tussen Rijk, provincie en gemeente was afgesproken om in een bestuurlijk overleg op 1 december 2025 een principebesluit te nemen over de zoekrichting voor uitbreiding van het haven- en industrieterrein Moerdijk, de randvoorwaarden die hierbij horen en de zaken die nader uitgewerkt moeten worden. Dat besluit is niet genomen. Het is de bedoeling om nu in juni 2026 een principebesluit te nemen. Dit principebesluit moet daarna nog verder worden vastgelegd in een gebiedsprogramma en een omgevingsplan, de zogenaamde juridisch-planologische borging.

Het duurt naar verwachting circa 10 jaar voordat er een definitief plan ligt en alle juridische procedures zijn afgerond.  Wij verwachten daarom dat het dorp tot 2035 zeker bewoond kan en zal blijven.

De gemeente Moerdijk zet alles op alles op het dorp leefbaar te houden in de periode van uitwerking van de plannen. We hopen daarmee inwoners het vertrouwen te geven dat ze in deze periode nog in Moerdijk kunnen blijven wonen.

Het is wel mogelijk dat eerder al in de omgeving van het dorp bouwwerkzaamheden zullen plaatsvinden. Er zijn namelijk ook al projecten in procedure, die niet kunnen wachten tot de plannen voor het hele gebied klaar zijn. Die lopen in procedure vooruit op de planvorming voor het hele gebied. Dit geldt bijvoorbeeld voor een nieuw hoogspanningsstation. De tijd die nodig is voor planvorming, vergunningverlening en bouwperiode van zo’n station is echter ook lang. Onze verwachting is dat niet eerder dan in 2028 de eerste bouwactiviteiten starten.

Op dit moment is alleen bekend hoeveel ruimte er nodig is en dat gezocht gaat worden naar ruimte op de bestaande industrieterreinen en naar uitbreidingsruimte.

Omdat nog niet bekend is waar de uitbreiding exact komt, is ook nog niets bekend over eventuele vertrekregelingen en alternatieve locaties om te wonen of voor agrarische bedrijfsvoering. Inhoudelijke uitwerking wordt op een later moment in samenspraak met betrokkenen opgepakt.

Een vertrekregeling is onderdeel van het randvoorwaardenpakket dat de gemeente Moerdijk heeft ingebracht in het gesprek op 1 december 2025. Na een besluit zal een nieuwe regeling worden uitgewerkt.

De eerste energieprojecten (een 380/150/20 KV station, Delta Rhine Corridor en aanlanding van wind uit zee) worden op basis van de huidige planning vanaf 2029 gerealiseerd. De realisatie van uitbreiding van industrie zal langer duren.

Bestuurders van Rijk, provincie en gemeenten hebben afgesproken dat uitbreiding van de bestaande industrieterreinen alleen kan plaatsvinden als de brede welvaart gelijktijdig, geloofwaardig en structureel wordt versterkt.

Bestuurders van Rijk, provincie en gemeenten erkennen dat het vaststellen van de uitbreiding op korte termijn veel onzekerheid voor bewoners en ondernemers met zich meebrengt. Daarom is afgesproken dat een rechtvaardige en menselijke aanpak nodig is. Komende maanden gaan we zorgvuldig uitvoeren wat hiervoor nodig is, met oog voor bewoners.

Na het besluit van 11 juni 2025 zijn Rijk, provincie en de gemeenten in gesprek gegaan met georganiseerde verenigingen van inwoners, agrariërs en bedrijven over de volgende twee vragen:

1. Onder welke voorwaarden kan verdichting van het haven- en industriegebied en het Amergebied plaatsvinden?
2. Onder welke randvoorwaarden kan uitbreiding van het haven- en industriegebied en het Amergebied plaatsvinden?
   Er is ook gesproken worden met initiatiefnemers van lopende projecten in de zoekgebieden voor de Powerport regio.

Er is ook gesproken met initiatiefnemers van lopende projecten in de zoekgebieden voor de Powerport regio.

De eerder in 2025 opgehaalde informatie zal mede de basis vormen voor het verder uitwerken van het totaalplan. Bij deze uitwerking zal ruimte zijn om input van individuele inwoners, agrariërs en bedrijven te betrekken. Op welke manier dit gaat gebeuren, wordt uitgewerkt in het plan van aanpak voor het vervolgproces.

Tijdens het Bestuurlijk Overleg Leefomgeving op 11 juni 2025 hebben Rijk en Regio besloten dat in de Powerport regio Moerdijk (gemeenten Geertruidenberg, Drimmelen en Moerdijk) ongeveer 700 hectare ruimte moet worden gevonden voor de energietransitie en groei van bedrijvigheid. Deze ruimte is nodig voor de aanleg van nieuwe energie-infrastructuur, kabeltracés door landbouwgebied, waterberging, de groei en verduurzaming van haven en industrie in Moerdijk en uitbreiding in het Amergebied in Geertruidenberg.

Hiervoor zijn zoekrichtingen vastgesteld: in Geertruidenberg is het zoekgebied vanuit de Amercentrale in west/zuidwestelijke richting de Amertak. Voor het haven- en industriecluster Moerdijk zijn nog twee ontwikkelrichtingen in discussie: in oostelijke en zuidoostelijke richting. De exacte afbakening van het zoekgebied in Moerdijk wordt in het Bestuurlijk Overleg Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport (MIRT) eind van dit jaar vastgesteld.

De uitbreiding zet de leefbaarheid onder druk en zorgt voor onzekerheid bij inwoners en agrariërs. Dit vraagt om een rechtvaardige en menselijke aanpak. Daarom is besloten dat uitbreiding van het haventerrein en het Amergebied alleen kan als de leefbaarheid en brede welvaart gelijktijdig, geloofwaardig en structureel worden versterkt. Om toekomstperspectief te blijven bieden wordt voor koopwoningen in het dorp Moerdijk de indexering op de Moerdijkregeling weer ingevoerd.

Op 19 november 2025 heeft de gemeenteraad een besluit genomen over de inbreng van de gemeente in het bestuurlijk overleg over Powerport dat op 1 december 2025 met Rijk en provincie plaatsvond.

De gemeentelijke inbreng richting Rijk en provincie was:

1. Kies voor de oostelijke richting, als enige toekomst vaste optie voor een leefbare toekomst.  
2. Neem een principebesluit over de zoekrichting voor uitbreiding van het haven- en industrieterrein. Voorkom uitstel van dit besluit en zorg dat inwoners en agrarische ondernemers duidelijkheid krijgen.
3. Maak harde afspraken over voorwaarden zodat de belangen van inwoners worden beschermd en er een menselijke aanpak komt. Iedereen moet gecompenseerd worden.

In juni 2025 hebben Rijk, provincie en gemeente afgesproken om in een bestuurlijk overleg op 1 december 2025 een principebesluit te nemen. Dit principebesluit zou gaan over de zoekrichting voor uitbreiding van het haven- en industrieterrein Moerdijk, de randvoorwaarden die hierbij horen en de zaken die nader uitgewerkt moeten worden. Op 1 december is geen besluit genomen. Het is de bedoeling om dat nu in juni 2026 te doen. Het principebesluit is een voorlopig besluit. Na dit besluit vindt uitwerking van de plannen plaats.  

Als Rijk, provincie en gemeente in juni 2026 besluiten dat Powerport in principe op de plaats van dorp Moerdijk komt, volgt nog een lang planvormingsproces.

De gemeente stelt als voorwaarde dat na het besluit in juni er een uitgebreid maatregelenpakket komt om de inwoners van Moerdijk en het hele oostelijke zoekgebied zekerheid te geven en te ondersteunen. Hierin gaat aandacht uit naar de sociale aspecten, het behoud van leefbaarheid in het dorp en de mogelijkheden voor mensen die willen vertrekken. Wanneer er voldoende vertrouwen is dat aan deze voorwaarde wordt voldaan, dan gaat een nieuwe fase in de planvorming in.

Het maatregelenpakket zal worden uitgewerkt in een gebiedsplan waarin Rijk en regio in ieder geval een integrale brede verkenning uitvoeren. Hierin wordt onder andere gekeken naar de invulling van het gebied en naar brede welvaart, milieu en leefbaarheid. Deze stap duurt waarschijnlijk 2 tot 3 jaar (2026-2028). Participatie maakt nadrukkelijk onderdeel uit van het proces.

Daarna moet het gebiedsplan worden uitgewerkt in een wijziging van het omgevingsplan. In het omgevingsplan wordt het planologisch-juridische kader concreet uitgewerkt. In al deze processen is nadrukkelijk ruimte voor participatie, reactie en beroep.

• De energie-infrastructuur is nodig om de industrie te verduurzamen maar ook om woningen en bedrijven van stroom te kunnen voorzien. Powerport regio Moerdijk is hierbij een belangrijk knooppunt voor zowel landelijke als regionale netwerken.
• Extra ruimte voor duurzame en mogelijke nieuwe circulaire industrie is belangrijk om als Nederland duurzaam en concurrerend te blijven.
• Geopolitieke spanningen en economische uitdagingen dwingen Europa, Nederland en de Powerport regio Moerdijk om hun afhankelijkheid van het buitenland te verminderen. Daarom is het belangrijk om zelf te zorgen voor voldoende beschikbaarheid van energie én om belangrijke grondstoffen te hergebruiken.

Projecten die hier zeker komen

• Het hoog- en middenspanningsstation Port of Moerdijk, de aanlanding wind uit zee Nederwiek III, maximaal twee aanvullende aanlandingen wind op zee, de Delta Rhine Corridor en de 380 kV tracés Rilland – Tilburg en Geertruidenberg – Krimpen/Crayestein.
• Voor autonome groei en verduurzaming van de industrie is in ieder geval 130 hectare uitbreidingsruimte nodig in Moerdijk. (Uit nader onderzoek moet blijken of en zo ja voor welke nieuwe vormen van (circulaire) economie aanvullend ruimte geboden kan worden. De aanleg van kabels en leidingen.)
• Waterberging

Projecten die hier zeer waarschijnlijk komen, maar waarvoor nog besluitvorming nodig is

• Projecten uit het Programma Energie Hoofdstructuur (elektrolyse, grootschalige batterijopslag, uitbreiding van het 380 kV station Moerdijk) en projecten die betrekking hebben op de warmtetransitie (geothermie en warmtenet).

Compensatieprojecten

• Dit moet nog nader worden uitgewerkt. Gedacht kan worden aan agrarische structuurversterking, landschappelijke inpassing en leefbaarheidsprojecten.

De ruimtevraag is gebaseerd op de technische analyse die in opdracht van de Ontwerptafel is uitgevoerd en het bestuurlijk besluit. Sommige projecten komen hier zeker, andere projecten vragen nog besluitvorming. Alle projecten kennen een netto raming aan benodigde hectares ruimtebeslag. Hier is ruimte voor waterberging bij opgeteld. Op deze manier is een inschatting gemaakt van de ruimtevraag van 700 hectare. Dit is inclusief de ruimtevraag die nodig is voor kabels en leidingen. De technische analyse vindt u op de website Moerdijk Bestuurlijke Informatie – agenda – bijlage 2 technische verkenning ruimte.

De Powerport regio Moerdijk maakt onderdeel uit van het netwerk van haven- en industrieclusters van nationaal belang. Rijk en regio onderzoeken op nationale schaal of en zo ja voor welke vormen van (circulaire) economie aanvullend ruimte kan worden geboden. Hierover wordt eind van het jaar een besluit genomen.

Ruimte voor natuurcompensatie en brede welvaart projecten en agrarische structuurversterking zijn nog niet in de ruimtevraag opgenomen maar maken wel degelijk onderdeel uit van de gebiedsopgaven. Met betrokkenen vindt daarom het gesprek plaats over de aanpak, ontwikkelrichtingen en voorwaarden.

De Powerport regio Moerdijk is een logische plek voor deze opgave omdat dit een van de meest strategische plekken is in Nederland, zowel qua industrie, energie, goederentransport als milieuruimte. Met het 380kV hoogspanningsstation en de bijbehorende hoogspanningsverbindingen is het een van de belangrijkste knooppunten van de Nederlandse elektriciteitsvoorziening. Ook ligt hier het meest landinwaarts gelegen zeehaven-industriecomplex van Nederland, direct verbonden met water-. spoor, snelwegen en pijpleidingen. Daarnaast huisvest de regio belangrijke spelers uit de Nederlandse energie-intensieve industrie en ligt ook de Amercentrale in dit gebied. Die is essentieel voor de energietransitie en vervult een sleutelpositie voor de warmtevoorziening in de regio. De gemeente Drimmelen waar veel kabels, en leidingen en tracés doorheen lopen, vormt een belangrijke schakel tussen beide gebieden.

• Binnen de hekken van het Haven- en Industrieterrein Moerdijk en het Amergebied.
• Geertruidenberg: strategische uitbreiding vanuit de Amercentrale terrein in west / zuid westelijke richting (tot aan Amertak)
• Moerdijk: hier is een globaal zoekgebied vastgesteld in oostelijke en zuidoostelijke richting. De exacte afbakening van het zoekgebied in Moerdijk wordt op een later moment bepaald na raadpleging van de omgeving.
• Voor de tracés zijn de zoekgebieden grotendeels al vastgesteld.

Op het bestaande haven- en industrieterrein in Moerdijk en in het Amergebied is onvoldoende ruimte beschikbaar. Uitbreiding is onafwendbaar. Daarnaast wordt ook ingezet op het beter benutten van de ruimte op bestaand industrieterrein. Alles wat op de bestaande terreinen past, hoeft niet te worden uitgebreid.

De komende periode gaan we verder onderzoeken hoeveel ruimte beschikbaar te maken is ‘binnen de hekken’ van het Haven- en Industrieterrein Moerdijk en het Amergebied. Uit de eerste onderzoeken blijkt dat er op het haven- en industrieterrein mogelijk 20-50 hectare ruimte te maken is door (delen van) bedrijven te verplaatsen of te herstructureren.

Dit is onderzocht. Ook de andere haven- en industrieclusters van nationaal belang zijn in beeld voor vergelijkbare energie-infrastructuur en /of ruimte voor uitbreiding van de industrie. Het wordt dus niet hier of daar, maar hier én daar.

• Rijk en regio willen in de toekomst alleen ruimte bieden op de haven- en industrieterreinen voor activiteiten die voldoen aan dat strategische profiel van de respectievelijke havens en verkennen ook hoe de bestaande (milieu)ruimte op het haven- en industriecluster Moerdijk beter kan worden benut voor de functies die passen bij het nationaal strategisch profiel.
• Rijk en regio werken daarnaast een nationaal strategisch profiel uit voor het haven en industriecluster, in samenhang met de andere haven- en industrieclusters van nationaal belang.
• Op basis van dit nationaal strategisch profiel bepalen partijen gezamenlijk of en zo ja voor welke nieuwe vormen van (circulaire) economie aanvullend ruimte geboden kan worden.

• Er is geen andere plek in de regio die dezelfde locatiekenmerken heeft als Moerdijk: haven, direct verbonden met spoor, snelwegen, pijpleidingen en ruimte voor bedrijven met een hoge milieucategorie.
• Er is gekeken naar gebieden rondom bestaande of geplande 380 kV stations en industrieterreinen die aan het water liggen. Uit het onderzoek blijkt dat er op deze plekken onvoldoende uitbreidingsruimte is. En dat de ruimte die er is, minder geschikt is dan de ruimte in Moerdijk.
• Tot slot zien we dat op veel plekken industrie moet wijken voor woningbouwplannen. Dat zorgt ervoor dat er geen ruimte beschikbaar is in de Drechtsteden, Roosendaal en Tilburg.

Mochten bedrijven vertrekken uit het Amergebied of het industrieterrein Moerdijk zal dan blijken of en hoeveel ruimte er hierdoor ontstaat en hoe die ingezet kan worden voor deze opgave.